Mahir Çayan ve Kemalizm

-
Mahir Çayan ve Kemalizm
1968’li yıllarda gençlik ve öğrenci hareketi 
içerisinde Deniz Gezmiş,Mahir Çayan ve 
İbrahim Kaypakkaya’nın yeri ayrıdır.Mahir 
Çayan’ın Tokat’ın Kızıldere köyünde on 
arkadaşı ile beraber sonlanan hayatında 
kemalizme bakışı anlamlıdır.Mahir Çayan 
Kesintisiz Devrim adlı eserinde “Kemalizm 
,küçük burjuvazinin en sol , en radikal 
kesiminin milliyetçilik tabanında anti￾emperyalist bir tavır alışıdır “ olarak 
tanımlanmaktadır.Kaypakkaya’da Milli 
Demokratik Devrim (MDD) in aksine 
kemalist mirası aşma “ teoriyi belirleyen” 
radikal bir nitelik kazanırken, Mahir Çayan’ 
da MDD stratejisinin benimsenmesi 
şeklinde ortaya çıkmıştır.Dolayısıyla 
Mahir’in Kemalizm tartışmalarına yaptığı 
teorik katkı doğrudan Kemalizm ile 
değil,sınıf ilişkileri ile bağıntılıydı.68’li yıllar 
Asya,Afrika ve Latin Amerika ‘da
proletaryanın uyanış zamanıydı.Bu doğal 
olarak hegemonya savaşınıda beraberinde 
getiriyordu.Mahir Çayan ‘a göre kesintisiz 
devrimin ilk aşaması olan “milli devrim”in
Kemalist kuvvetlere bırakılması söz konusu 
değildir.12 mart ve 12 eylül ile 60’ların 
değiştirdiği Kemalizm yeni yorumlar 
katılarak yine dar bir çerçeveye sıkıştırıldığı 
yıllar oluyor.Öncül olmanın şartlarını 
Kemalizm’de aramayarak MDD’ye 
bağlanan Çayan Kemalist devrimci 
potansiyeli ne küçümsüyor ne de 
büyütüyor.Dönemin Aydınlık hareketi 
lideri Doğu Perinçek ‘in TİİKP’in maocu 
olan çizgisini Kemalist tarzda yorumlaması 
eskiye dayanmaktadır.Prag’a giren SSCB 
tanklarının girmesine ses çıkarmayan 
maocu MDD’ciler ile tankların girmesini 
eleştiren sosyalist devrimciler (SD) olarak 
ikiye ayrılmiştı gençlik.Mahir Çayan bu 
küçük burjuvazinin temsilcisi TİİKP’in
aksine biz sosyalistlerin partisi Marksist bir 
partidir ve partimizin eylem kılavuzu 
Kemalizm değil , bilimsel sosyalizmdir 
demekte.Mahir Çayan, 1960’larda İ. 
Kaypakkaya ile birlikte köylülük üzerinde 
en çok duran sol düşünürdü. Hem işçi 
sınıfının gücü hem köylülüğün gücünü 
bizzat yerinde inceleyerek analiz 
etmiştir.Büyük devrimden önce 
demokratik halk devrimi düşüncesi Mao 

Çetung ‘un Milli Demokratik Devrim 
teorisinin başlıca unsurları şunlardır:
1. MDD özünde bir köylü devrimidir.
2. MDD’de halk savaşı zorunlu bir 
duraktır.
3. İdeolojik öncülük esastır.
4. MDD teorisi proletaryanın
hegemonyasını içinde taşır.Maoizm
esasında köylülüğü esas alarak 
proleter bir devrimi kırlardan 
şehirlere taşımaktadır.Çayan’a göre 
devrimci sınıf olan proletarya ile 
köylülerin devrimin temel gücü olan 
durumu 68’li yılların Maoizmi 
kavramasının sonucudur.Halk 
savaşında önderliğin pazarlık konusu 
olmadığı için kırlar ve şehirler 
ayrımında tarafların örgütlenme 
derecesine bağlı olduğunu Çayan 
belirtmiştir.Tip geleneğine bağlı olan 
Kenan Somer’i eleştiren Çayan 
proletaryanın yaşadığı tarih ve üretim 
ilişkileri esasında kendi bilincini 
kendisi yaratan sınıf olarak gören 
Kenan Somer ‘in aksine , Kemalizm 
fikrine bakışı yüzünden teorik olarak 
küçük burjuva akımlarınıda tarihsel 
olarak değerlendirmiştir.Örneğin 
dünyanın üçte birinin sosyalist olduğu 
zamanlarda ezilen uluslar her geçen 
gün emperyalizme öldürücü 
yumruklar indirmektedir.Ve can 
çekişen emperyalizmin zorunlu bir 
sonucudur.Sovyetler ve Çin 
tarafından kapitalizmin kriz içinde 
olduğu belirtiliyordu zaten.Lenin
ihtilalci bunalım diye tarif ettiği kriz 
aşaması gelmeden proletaryanın
devrim yapması imkansizdir.Lenin’e 
göre emperyalist dönemde bütün 
ülkelerde kesintisiz devrim anlayışı 
içinde Çayan’da bunu Kemalizm 
yorumu ile parelellikler kurarak 
anlarız;proletarya devrimlerinin 
objektif şartları vardır.
Milliyetçilik tarihte burjuvazi ve onun 
vaizlerinin anlattığı gibi epistemolojik bir 
kopuş değildir.Tarihsel olarak milliyetçilik 
bir olgudur. Faşizm ideolojisi varoluşşal 
nedeni ırka inderger. Dolayısıyla burada
mesele bakış açısıdır.
Yazının başında değindiğim gibi Mahir 
yoldaş Kemalizmi Türkiye’deki
jakobenizm olarak tanımlıyor. 
Kaypakkaya’nın aksine Kemalizm ne 
faşizmdir ne de faşizm değildir 
demektedir. Mahir Çayan Kemalizmi 
politik olarak CHP üzerinden zaten 
eleştirmiştir. Buradaki fark Mahir Çayan 
ın eleştirisinin dönemin koşullarının 
somut tahlili olarak suni dengeyi Türkiye 
nin kurucu ideolojisi olan Kemalizm 
eleştirisinin Kaypakkaya kadar radikal 
olmamasıdır.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

kolay değil

-
Resim
abi dedi ben değişmeye değişmeye sen çok değiştin. Bu söz onu çok uzaklara götürdü. Anlık fotoğraflar çekiyordu. aklı en basit şeyleri bile sorun haline getiriyordu. Elinde ki sigarasını yere atarken az önce duyduklarına anlam veremedi. Kendine iyi bak dedi ve kalabalığa karıştı.Çiçekçinin önünden geçerken intihar eden ebru yu hatırladı. Evet milyonlarca kere hatırlamıştı. Bu sefer ki elinden kayıp giden bir çiçek kadar kısa sürmüştü. onun bu hali iş değildi. Ahmet çalıştığı tersaneden eve doğru yürümeye başladı bir iş çıkışı . Ev arkadaşı berke yeni bir ilişki de olduğu için pek vakit geçiremiyorlardı. Ahmet Berke ye geçen hafta durakta söylediklerinden eminmisin dedi. Berke biraz telefon da oyalandı ve ne söylemişim dedi. Değiştiğimi demiştin. Berke ha o mu laf olsun diye demişimdir ahmetcim. Ahmet zaten hergün işyerinde ramak kala kazalar atlatıyordu. Onu Ebru ya kadar götüren anılar sadece yaşamın bir dilemmasıydı. Ebru yoksul bir ailenin kızıydı. Onu ilk gördüğünde tekstil a...
Devamı

meleksiz bir gun icinde

-
“Topragin her zerresi guzelin bir gozudur.” Ruzgar aniden arkamizdaki tepeyi yalayarak bahce duvarinin ustundeki camasirlari yere dokmustu.Biz ise asfaltsiz yollarin ustunde biriken sular ile oynarken Melek teyzenin bize ero oynamayn pistir ha o su demesiyle korkudan hemen kosturmustuk. Aslinda mahallemizin en yasli ve ne sessiz olan bir kadinin yakimlari hep bizim sinirimiz olmustu ufak oyunlarimizda. Tabi yillar gectikce Melek teyze yaslanip bunaklasmaya basladi ve ne bizim tadimiz ne de hayatin tadi kalmisti. Zar zor yapilan tozlu yollarimiz okula giderken yere degen eteklerimiz ve mavi onluklerimiz vardi. Okul mu zordu yoksa anlamadigimiz bir ikinci dilmiydi bu egitim sistemi.gunler biribirini kovaliyordu ruzgar daha sert esiyor ve zaman dedigimiz binbir surek biro glen bizden melek teyzemizi almisti. Ogle yemegine eve gelip giderdim .eve girer girmez banyoya kostum sabah annemin tas icinde unuttugu tarak ic...
Devamı

komün

-
Resim
​ LENİN VE KOMÜN • Komün, emeğin ekonomik özgürlüğünü sağlamak için, proletaryanın sonunda bulduğu  biçimdir.Komün, "satılmış,iliklerine kadar çürümüş" geleneksel parlementer sistemin  reddedilmesidir.Lenin'e göre ortak savaşın sonucu " işçilerin ve köylülerin " demokratik  devrimci diktatörlüğü olmalıdır.Kapitalizm "proleterya diktatörlüğü ile pekiştirilecek  olan şiddete dayalı devrimle yıkılıcaktı.Sonuçta zor , yeni bir topluma gebe her eski  toplumun ebesidir. ▪ Komünizm kapitalizmi yıkan politik pratiğin ta kendisidir.Kominizm asıl  devrimcilikle özdeştir.Devletin biçimi , herzaman sosyo-ekonomik güç ilişkilerinin ve mücadelelerinin politik düzeyde bir ifadesidir.Devlet bir sınıf üretme  ilişkisidir.Savaş devletin kudretidir.Devlet sınıfların doğasıdır.Devlet özel bir iktidar  örgütüdür.Belirli bir sınıfın sırtını yere getirmeye yönelik bir zor örgütü olan devlet  üretim tarzına bağlı olarak üretim ilişkileri ile bağlantılıdır.Üretim tar...
Devamı